ေရတိမ္ေရာဂါသည္သင္မ်က္စိ၏အျမင္အာရံုေၾကာကိုပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈေစသည့္ေရာဂါျဖစ္သည္၊ ပံုမွန္ အားျဖင့္သင္၏မ်က္စိ၏ ေရွ႕ပိုင္းတြင္အရည္တည္ေဆာက္သည့္အခါေတြ႔ႀကံဳတတ္သည္၊ အဆိုပါအပိုရည္ သည္သင္၏မ်က္စိအားဖိအားတိုးပြားမႈသက္ေရာက္ေစၿပီး၊ အျမင္အာရံုေၾကာကိုထိခိုက္ပ်က္စီး (မ်က္စိကြယ္) ေစႏိုင္သည္။
- ေရတိမ္ေရာဂါသည္ အသက္ 60 ေက်ာ္သူမ်ားအတြက္ မ်က္စိကြယ္ေစသည့္ အေရးႀကီးေသာ ဦးေဆာင္အေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည္၊ သို႔ေသာ္ေရတိမ္ေရာဂါမွမ်က္စိကြယ္ျခင္းသည္ေရာဂါျဖစ္စကကုသမႈနွင့္ အတူတားဆီးနိုင္သည္၊ ေရတိမ္ေရာဂါျဖစ္ပြားလာသည့္အခါ၊ မ်ားေသာအားျဖင့္ေရာဂါျဖစ္စတြင္သင္သည္ မည္သည့္လကၡဏာမွျပမႈမရွိပဲ၊ ေရာဂါတျဖည္းျဖည္းပ်ံ႕ႏွံ႔သြားသည္၊ ဤနည္းအားျဖင့္ေရတိမ္ကသင္၏ အျမင္အာရုံကို တျဖည္းျဖည္းခိုးယူၿပီးမ်က္စိကြယ္နိုင္ေစသည္၊ ကံေကာင္းေထာက္မစြာေရာဂါၿဖစ္စတြင္ရွာ ေဖြေတြ႔ရွိၿပီး၊ (ေရတိမ္ေရာဂါ မ်က္စဥ္းခတ္ေဆးျခင္း၊ေရတိမ္ခြဲစိတ္မႈျပဳလုပ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ နွစ္မ်ဳိးစလံုးနည္း ျဖင့္) ကုသႏိုင္ပါက သင့္၏အျမင္အာရံုကိုထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ကူညီနိုင
ေရတိမ္ေရာဂါအမ်ဳိးအစားအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိသည္
- လမ္းေၾကာင္းပြင့္ေရတိမ္ Open-angle glaucoma အေတြ႕ရအမ်ားဆုံးေရတိမ္မွာ လမ္းေၾကာင္းပြင့္ေရတိမ္ (open-angle glaucoma) ဟုေခၚသည္၊ မ်က္စိ၏ trabecular meshwork က အရည္ေဖာက္ထုတ္ရာတြင္ ထိေရာက္မႈတျဖည္းျဖည္းနည္းပါးသည့္ အခ်ိန္မွာျဖစ္ေပၚတတ္သည္၊
- ဤကို႔သို႔ျဖစ္ပ်က္ျခင္းကို မ်က္စိထဲက ဖိအား intraocular pressure (IOP) ျမွင့္တက္ျခင္းျဖစ္ သည္ဟုေခၚၿပီး၊ အျမင္အာရုံေၾကာကိုပ်က္စီးေစႏိုင္သည္၊ သင္၏အထူးကုဆရာဝန္က သင္၏မ်က္စိအျမင္ အာရုံေၾကာဆက္လက္ပ်က္စီးေစမႈကိုကာကြယ္ႏိုင္မည့္ သင့္အတြက္မ်က္စိဖိအားသတ္မွတ္ခ်က္ ပစ္မွတ္ တည္ေပးမည္၊ ကြဲျပားျခားနားေသာလူနာကကြဲျပားျခားနားသည့္ဖိအားသတ္မွတ္ခ်က္ပစ္မွတ္ရွိသည္၊မ်က္စိ ဖိအားပုံမွန္စစ္ ေဆးစမ္းသပ္ျခင္း၊ အထူးကုဆရာဝန္မွ အျမင္အာရံုေၾကာကို စနစ္က်မွန္ကန္ေသာေရာဂါ အမ်ဳိးအစားဆန္းစစ္ေဖၚထုတ္ျခင္းမ်ားလိုအပ္သည္။
- လမ္းေၾကာင္း ပိတ္ေရတိမ္ Angle-closure glaucoma (also called "closed-angle glaucoma" or "narrow-angle glaucoma")
- ဤအမ်ဳိးအစားသည္ တစ္စံုတစ္ဦး၏မ်က္နက္ဝန္းကမ်က္စိထဲက drainage လမ္းေၾကာင္းႏွင့္ အလြန္နီးကပ္သည့္အခါေတြ႔ႀကံဳတတ္သည္၊ အဆိုပါမ်က္နက္ဝန္းသည္ drainage လမ္းေၾကာင္းကိုအဆုံး သတ္ပိတ္ဆို႔ႏိုင္သည္၊ ၄င္းသည္စစ္မွန္ေသာမ်က္စိအေရးေပၚျဖစ္ၿပီး၊ သင္သည္မ်က္စိအထူးကုဆရာဝန္ကို ခ်က္ခ်င္းေခၚသင့္သည္၊ မဟုတ္ပါကသင့္မ်က္စိကန္းသြားပါလိမ့္မည္။
ေရာဂါ၏ရုတ္တရက္ လကၡဏာမ်ား (Symptoms of an acute attack)
- သင္၏အျမင္အာရုံသည္ ရုတ္တရက္မ်က္စိမံွဳလာမည္၊
- မ်က္စိ ျပင္းထန္စြာနာက်င္မည္၊
- ေခါင္းကိုက္မည္၊
- အစာအိမ္က (ပ်ိဳ႕အန္) ခ်င္မည္၊
- ပ်ိဳ႕အန္မည္၊
- သက္တန္႔ေရာင္အဝိုင္းကြင္းမ်ားျမင္ေနရမည္၊လမ္းေၾကာင္း ပိတ္ေရတိမ္(ေထာင့္ပိတ္ေရတိမ္)ျဖစ္မႈသည္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာအေရးေပၚအေျခ အေနျဖစ္ၿပီး၊ ခ်က္ခ်င္းကုသရမည္ျဖစ္သည္။
- ေမြးရာပါေရတိမ္ (Congenital glaucoma) ေမြးရာပါေရတိမ္သည္ ေမြးကင္းစနွင့္ကေလးငယ္မ်ားတြင္ျဖစ္ေပၚရန္ရွားပါးသည့္အမ်ဳိးစားျဖစ္ၿပီး၊ အေမြဆက္ခံနိုင္သည္၊ အျခားေရတိမ္အမ်ဳိးအစားမ်ားထက္ေတြ႔ရန္နည္းေနစဥ္တြင္ေရာဂါျဖစ္စတြင္ကုသမႈ မေပးႏိုင္ပါက ဤေရာဂါအေျခအေနသည္မ်က္စိကြယ္ႏိုင္ေစသည္အထိအက်ဳိးဆက္ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။
- နာတာရွည္ေရတိမ္ (Secondary glaucoma) နာတာရွည္ေရတိမ္သည္အျခားမ်က္စိမ်က္စိထိခိုက္ခံထားရာ သို႔မဟုတ္ ေရာဂါမွဆက္ျဖစ္လာျခင္း ေၾကာင့္ျဖစ္လာသည္၊ ဥပမာအားျဖင့္မ်က္စိဒဏ္ရာရွိခဲ့ဖူးသူ၊ေရရွည္ စတီရြိဳက္ေရာဂါကုထုံးေနသူ သို႔မဟုတ္ အဖုအက်ိတ္ရွိသူမ်ားသည္နာတာရွည္ေရတိမ္ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္။
- သာမွန္ဖိအားေရတိမ္ (Normal-tension glaucoma) "သာမွန္" မ်က္စိဖိအားသည္ တိုင္းတာမႈ 21 mmHg ထက္ေလ်ာ့နည္းသည္ဟု သုံးသပ္ေသာ္ လည္းအထင္ျမင္မွားေစနိုင္သည္၊ တခ်ဳိ႕ေသာလူမ်ားက သာမန္ဖိအားေရတိမ္ သို႔မဟုတ္ ဖိအားနိမ့္ေရတိမ္ ေခၚေရတိမ္အမ်ဳိးအစားရွိသည္၊သူတို႔၏ မ်က္စိဖိအားသည္ အေျပာင္းအလဲမရွိ 21 mmHg ေအာက္ရွိေသာ္ လည္းအျမင္အာရုံေၾကာႏွင့္ပ်က္စီးေစၿပီး၊ျမင္ႏိုင္မႈကိုဆုံးရႈံးေနဆဲျဖစ္သည္၊ သာမွန္မ်က္စိဖိအားရွိေသာသူ သည္မ်ားေသာအားျဖင့္ လမ္းေၾကာင္းပြင့္ေရတိမ္ ရွိေသာသူကဲ့သို႔တူညီေသာနည္းလမ္း ျဖင့္ကုသသည္။
- ေရတိမ္ေရာဂါသံသယရွိသူ (Glaucoma suspect) တခ်ဳိ႕ေသာလူမ်ားကသာမန္မ်က္စိဖိအားမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္းသူတို႔၏အျမင္အာရံုေၾကာ သို႔မဟုတ္ ျမင္ ကြင္းကေရတိမ္ျဖစ္ရန္အတြက္သံသယျဖစ္ဖြယ္မႈရွိသည္၊ ဤကဲ့သို႔ေသာလူမ်ားကို ဂရုတစိုက္ေစာင့္ၾကည့္ရ မည္၊အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ေနာက္ဆံုးတြင္ေရတိမ္အျဖစ္ႀကီးထြားလာမည္ျဖစ္ၿပီးကုသရန္လိုအပ္သည္။
ေရတိမ္ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းမ်ား (Causes of Glaucoma)
ေရတိမ္ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းတရားသည္ မ်က္စိကအရည္မ်ားထိေရာက္စြာစစ္ထုတ္ႏိုင္ျခင္းမရွိ သည့္အတြက္၊ မ်က္စိဖိအား (IOP) ျမင့္ေစသည့္အေၾကာင္းပါဝင္သည္။
- Aqueous humor ေခၚသည့္အရည္ၾကည္သည္ မ်က္စိ၏ေရွ႕ပိုင္းအတြင္းတြင္လွည့္ပတ္ေနသည္၊ မ်က္စိဖိအားက်န္းမာေရးကိုအစဥ္အၿမဲထိန္းသိမ္းထားရန္၊ မ်က္စိထဲမွတူညီသည့္ဤအရည္၏ ပမာဏ ယိုစီးထြက္ေနစဥ္တြင္ေသးငယ္ေသာ aqueous humor အရည္ၾကည္ကိုစဉ္ဆက္မျပတ္ထုတ္လုပ္ေပး သည္၊အဆိုပါအရည္သည္ trabecular meshwork ေခၚ အလြန္ေသးငယ္ေသာလမ္းေၾကာင္းမွတဆင့္ ယိုစီးလာသည္၊ ဆဲလ္မ်ားနွင့္တစ္ရႉးမ်ား၏ရႈပ္ေထြးေသာကြန္ရက္ကို drainage angle ဟုေခၚ သည္၊
drainage angle လမ္းေၾကာင္းပိတ္ဆို႔ထားပါက ပိုလွ်ံေသာအရည္သည္ မ်က္စိထဲမွ ယိုစီးမထြက္ႏိုင္သည့္အတြက္အရည္ဖိအားကိုတိုးျမွင့္ေစသည္။
သင္သည္ေရတိမ္ေရာဂါရွိပါက မ်က္လံုးတြင္းအရည္ (aqueous humor) သည္မ်က္၀န္းၾကား ေထာင့္လမ္းေၾကာင္ (trabecular meshwork) မွ စနစ္တက် ျဖတ္သန္းယိုစီးမႈမရွိပါ၊
အကယ္၍ drainage angle လမ္းေၾကာင္းကအရည္မ်ားစစ္ထုတ္ႏိုင္ျခင္းထိေရာက္မႈေလွ်ာ့နည္း ပါက လမ္းေၾကာင္းပြင့္ေရတိမ္မ်ားတြင္ျဖစ္ေနက်သကဲ့သို႔၊ ပိုလွ်ံေသာအရည္သည္ မ်က္စိထဲမွယိုစီးမထြက္ ႏိုင္သည့္အတြက္အရည္ဖိအား (IOP)ကိုတိုးျမွင့္ေစသည္။
အခ်ိန္ၾကာလာသည္ႏွင့္အမွ်၊ တိုးျမွင့္ေသာဖိအား (IOP)သည္ အာရံုေၾကာအမွ်င္ကိုပ်က္စီးေစ သည္၊ drainage angle လမ္းေၾကာင္းသည္လံုးဝပိတ္ဆို႔သြားပါကမ်က္စိအတြင္းဖိအား အားလ်င္ျမန္စြာ တိုးျမွင့္ေစၿပီး၊ လမ္းေၾကာင္းပိတ္ေရတိမ္ (narrow-angle glaucoma or angle-closure glaucoma) ကို ျဖစ္ေပၚေစသည္၊ သင့္အေနျဖင့္ရုတ္တရက္ျပင္းထန္စြာ မ်က္လုံးႏွင့္နဖူးနာက်င္ျခင္း၊ မအီမသာျဖစ္ျခင္းႏွင့္ ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊အျမင္အာရုံခ်ဳိ႕ယြင္းလာျခင္းမ်ားျဖစ္လာသည္၊ဤကဲ့သို႔ေသာေရတိမ္အမ်ဳိးအစားသည္က်န္းမာ ေရးဆိုင္ရာအေရးေပၚအေျခအေနျဖစ္ၿပီး၊ခ်က္ခ်င္းကုသရမည္ျဖစ္သည္။
မ်က္စိအျမင္အာရံုေၾကာပ်က္စီးမႈသည္ကြဲျပားျခားနားေသာ လူနာမ်ားအၾကား ကြဲျပားျခားနားေသာ မ်က္စိဖိအားတြင္ျဖစ္ပြားနိုင္သည္၊သင္၏မ်က္စိအထူးကုဆရာဝန္က သင္၏အျမင္အာရံုေၾကာမွထပ္မံပ်က္ စီးမႈကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္မည္ဟုခန္႔မွန္းထားသည့္မ်က္စိဖိအားပစ္မွတ္ကိုသတ္မွတ္ေပးသည္၊ကြဲျပားျခားနား ေသာလူနာကကြဲျပားျခားနားေသာမ်က္စိဖိအားပစ္မွတ္ရွိသည္။
တခ်ဳိ႕လူမ်ားက သာမန္ဖိအားေရတိမ္ သို႔မဟုတ္ ဖိအားနိမ့္ေရတိမ္ေခၚေရတိမ္အမ်ိုးအစားရွိသည္၊ အဆိုပါမ်က္စိဖိအားသည္ 21 mmHg ေအာက္တသမတ္တည္းရွိေနေသာ္လည္း၊ အျမင္အာရံုေၾကာပ်က္စီး မႈမ်ားနွင့္အျမင္အာရံုဆုံးရံႈးမႈမ်ားျဖစ္ပြားေနဆဲျဖစ္သည္။
ေရတိမ္ေရာဂါသည္ အျခားမ်က္စိမ်က္စိထိခိုက္ခံထားရာ သို႔မဟုတ္ ေရာဂါေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္သည္၊ ၄င္းကို နာတာရွည္ေရတိမ္ဟု ေခၚသည္၊ နာတာရွည္ေရတိမ္ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းမွာ -
- မ်က္စိဒဏ္ရာရျခင္း၊
- မ်က္စိေရာင္ျခင္း၊
- ဆီးခ်ဳိေရာဂါ သို႔မဟုတ္ ျမင္လႊာေသြးေၾကာပိတ္ဆို႔မႈေရာဂါမွ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာေသြးဖြဲ႔စည္းမႈ၊
- Steroid ပါဝင္ေသာေဆးဝါးမ်ား (ေဆးျပား၊ မ်က္စဥ္းခတ္ေဆး၊ စပေရး) အသံုးျပဳမႈ၊ သို႔မဟုတ္
- မ်က္နက္ဝန္း (မ်က္စိ၏အေရာင္တစ္စိတ္တစ္ေဒသ) မွေသးငယ္သည့္အပိုင္းအစ သို႔မဟုတ္ အေစ့အပြင့္မ်ားသည္ မ်က္စိ၏အေရွ႕ပိုင္းရွိအတြင္း အရည္ျဖစ္သည့္ မ်က္လံုးတြင္းအရည္
(Aqueous Humor) ထဲကိုပ်ံ႕ႏွံ႔ေစၿပီး၊ မ်က္စိ၏အတြင္းအရည္၏ အတြက္အလြန္ေသး ငယ္ေသာလမ္းေၾကာင္းျဖစ္သည့္ trabecular meshwork ကိုကာကြယ္ေပးသည္၊
သင္သည္သင္၏ မ်က္လံုးအထူးကုဆရာဝန္ Eye M.D. မွ ေရတိမ္ေရာဂါ စစ္ေဆးေဖၚထုတ္ မႈရရွိပါက၊ သင့္ဆရာဝန္က ေရတိမ္မ်က္စိမ်က္စဥ္းခတ္ေဆးႏွင့္/သို႔မဟုတ္ ေရတိမ္ေရာဂါခြဲစိတ္ ကုသမႈ ကဲ့သို႔ေသာ ျဖစ္နိုင္ေသာ ကုသမႈဆိုင္ရာနည္းလမ္းေရြးပိုင္ခြင့္မ်ား အေၾကာင္းမ်ားကိုေျပာ ဆိုလိမ့္မည္။
ေရတိမ္ေရာဂါအတြက္ ဘယ္သူက အႏၲရာယ္ျဖစ္သလဲ (Who Is at Risk for Glaucoma? )
- အသက္ 40 ေက်ာ္သူမ်ား၊
- မိသားစုဝင္ထဲကေရတိမ္ေရာဂါရွိသူမ်ား၊
- အာဖရိကတိုက္သား သို႔မဟုတ္ စပိန္မ်ဳိးဆက္ဘာသာစကားေျပာသူမ်ား၊
- အာရွသားမ်ဳိးဆက္မ်ား (အာရွသားမ်ားက လမ္းေၾကာင္း ပိတ္ေရတိမ္ အႏၲရာယ္ျဖစ္မ်ားၿပီး၊ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးမ်ားက ဖိအားနိမ့္ေရတိမ္ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားသည္၊)
- မ်က္စိဖိအားျမင့္သူမ်ား၊
- အနီးမႈန္ သို႔မဟုတ္ အေဝးမႈန္ျဖစ္သူမ်ား၊
- မ်က္စိဒဏ္ရာရွိသူမ်ား၊
- မ်က္ၾကည္လႊာ အလယ္ဗဟိုလ္တြင္ပါးလႊာသူမ်ား၊ သို႔မဟုတ္
- ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၊ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္၊ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ေသြးလွည္ပတ္မႈခ်ဳိ႕ယြင္းျခင္း သို႔မဟုတ္ ခႏၶာကိုယ္ တကိုယ္လုံးအားျပႆနာျဖစ္ေစသည့္အျခားေသာေရာဂါ၊
- သင္၏ေရတိမ္ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခအႏၲရာယ္မ်ားကို အထူးကုဆရာဝန္အားေဆြးေႏြးပါ၊ ဤအႏၲရာယ္တစ္မ်ဳိးထက္ပိုမ်ားေသာသူသည္ေရတိမ္ေရာဂါျဖစ္ရန္အႏၲရာယ္ပိုမ်ားသည္။
ေရာဂါအမည္စစ္ေဆးေဖၚထုတ္ျခင္း (Diagnosis)
ေရတိမ္ေရာဂါကိုစစ္ေဆးေဖၚထုတ္ရန္တစ္ခုတည္းေသာေသခ်ာသည့္နည္းလမ္းမွာစုံလင္ေသာ မ်က္စိစစ္ေဆးမႈျဖစ္သည္၊ေရတိမ္ေရာဂါရွာေဖြေတြ႔ရွိရန္မ်က္စိဖိအားကိုသာစစ္ေဆးျခင္းသည္မလုံေလာက္ ပါ။
ေရတိမ္ေရာဂါကုသမႈ (Treatment)
ေရတိမ္ေရာဂါပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈသည္ထာဝရျဖစ္ၿပီး၊ ေနာက္ျပန္၍မရပါ၊ သို႔ေသာ္ေဆးပညာနွင့္ခြဲစိတ္ ကုသမႈသည္ထပ္မံပ်က္စီးမႈကိုရပ္တန္႔ရန္ကူညီေပးသည္၊ေရတိမ္ေရာဂါကုသရန္သင့္အထူးက ဆရာဝန္က ေအာက္ပါကုသမႈတစ္ခုသို႔မဟုတ္တစ္ခုထက္ပို၍သံုးနိုင္ပါသည္။
ေရတိမ္ေရာေဆးဝါးမ်ား (Medication)
မ်က္စဥ္းခတ္ေဆးသုံးျခင္းသည္ ေရတိမ္ေရာဂါကုသမႈအတြက္ အသံုးအမ်ားဆံုးနည္းလမ္းျဖစ္သည္၊
ဤေဆးဝါးကသင္၏မ်က္စိဖိအားကိုနည္းလမ္းနွစ္ခုထဲကတစ္ခုကေလွ်ာ့ခ်ေစသည္၊မ်က္စိထဲကဖန္တီးလာ ေသာအရည္ပမာဏကိုေလွ်ာ့ခ်ျခင္းျဖင့္ သို႔မဟုတ္ drainage angle လမ္းေၾကာင္းမွတဆင့္မ်က္စိထဲက ဤအရည္စီးဆင္းမႈကိုကူညီေပးသည္။
ဤမ်က္စဥ္းခတ္ေဆးမ်ားကိုေန႔တိုင္းသုံးရမည္၊ အထူးကုဆရာဝန္၏ညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္းသင္၏ မ်က္စိကို
မ်က္စဥ္းမွန္မွန္ခတ္ေပးရန္အေရးႀကီးပါသည္၊သင္၏အထူးကုဆရာဝန္က 3 - 6 လတိုင္းပုံမွန္သြားေတြ႔ေစ ခ်င္သည္။
ေလဆာ ထရာေဘကူလိုပလာစတီ (Laser trabeculoplasty) ခြဲစိတ္ကုသနည္း
ေလဆာ ထရာေဘကူလိုပလာစတီ(Laser trabeculoplasty)ခြဲစိတ္ကုသနည္းသည္ လမ္းေၾကာင္း ပြင့္ေရတိမ္ေရာဂါ (Open-angle glaucoma) ကုသရန္အသံုးျပဳၾကသည္။ trabeculoplasty ခြဲစိတ္မႈနွစ္မ်ဳိး ရွိသည္၊ argon laser trabeculoplasty (ALT) ႏွင့္ selective laser trabeculoplasty (SLT) တို႔ျဖစ္သည္။
ALT ခြဲစိတ္ကုသစဉ္အတြင္း ေလဆာက ညီညာမႈရွိသည့္အလြန္ေသးငယ္ေသာလမ္းေၾကာင္းအျဖစ္ trabecular meshwork ထဲအပူေလာင္ေစသည္။အဆိုပါေလဆာေရာင္ျခည္သည္ drainage ေပါက္မ်ားကို ဖန္တီးျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊ သို႔ေသာ္ ျပြန္(drain) အားပိုမိုေကာင္းမြန္သည့္ အလုပ္လုပ္ေစရန္ လႈံ႔ေဆာ္ေပးသည္။
SLT ေလဆာေမာ္ဒယ္အသစ္သည္ drainage လမ္းေၾကာင္းအတြင္းရွိတိက်ေသာဆဲလ္မ်ားကိုသာ ကုသ သည့္ စြမ္းအင္နည္းေလဆာေရာင္ျခည္ကိုအသံုးျပဳသည္။ SLT ႏွင့္ ALT သည္ မ်က္စိထဲဖိအားေလွ်ာ့ခ်ရာ တြင္ညီမွ်စြာေကာင္းမြန္သည္။
ေလဆာေရာင္ျခည္ ျဖင့္ ခြဲစိတ္နည္းမ်ား (Laser iridotomy)
Laser iridotomy ေလဆာကုသနည္းသည္ ေထာင့္အလြန္က်ဥ္းေသာ လမ္းေၾကာင္းပိတ္ေရတိမ္ ျဖစ္သူမ်ားအတြက္အၾကံျပဳသည္။ ေလဆာေရာင္ျခည္က drainage လမ္းေၾကာင္းအတြင္းသို႔ Aqueous fluid အရည္၏ စီးဆင္းမႈတိုးတက္လာေစရန္မ်က္ဝန္းမွတဆင့္ ပင္အပ္ထိပ္ဖ်ားအရြယ္ေသးငယ္သည့္ အေပါက္ကိုဖန္တီးေပးသည္။
LPI ေလဆာျပဳလုပ္ျခင္း (Peripheral iridectomy)
Iridotomy ေလဆာက လမ္းေၾကာင္းပိတ္ေရတိမ္ (acute closed-angle glaucoma) ကပ္ ေရာက္ျခင္းကို မရပ္တန္႔ႏိုင္သည့္အခါ သို႔မဟုတ္ အျခားအေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားအတြက္မျဖစ္နိုင္သည့္အခါ၊ peripheral iridectomy ကိုသုံးႏိုင္သည္။ ၄င္းကိုခြဲစိတ္ခန္းထဲတြင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္။ drainage လမ္း ေၾကာင္းသို႔ အရည္ၾကည္ (aqueous fluid)ေနာက္တဖန္ဝင္ေရာက္ႏိုင္ေစရန္ မ်က္ဝန္း၏ ေသးငယ္ေသာ အပိုင္းအစက ဖယ္ရွားျခင္းခံရသည္။အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ လမ္းေၾကာင္းပိတ္ေရတိမ္ေရာဂါ၏ အမ်ား စုကိစၥမ်ားတြင္ ေရတိမ္ေဆးဝါးမ်ားနွင့္ iridotomy ေလဆာတို႔ျဖင့္ကုသႏိုင္သည္၊ peripheral iridectomy သည္ရံဖန္ရံခါမွ်သာလိုအပ္သည္။
Trabeculectomy ခြဲစိတ္ကုသနည္း
Trabeculectomy ထဲတြင္၊ အျဖဴသားေနရာ (သင့္မ်က္စိ၏အေပၚယံအျဖဴပိုင္း)တြင္ေသးငယ္သည့္ အခ်ပ္ျပား(flap)ျပဳလုပ္ထားသည္။သင့္မ်က္စိ၏အျဖဴေရာင္တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကိုဖံုးေသာပါးလႊာသည့္အေျမွး ပါးျဖစ္ေသာ မ်က္ေျမွးလႊာေအာက္တြင္အေရေဖာင္းစစ္ထုတ္ရန္ (filtration bleb) သို႔မဟုတ္ ေရေလွာင္ ေနရာ(reservoir)ကိုတီထြင္ထားသည္၊ မ်က္နက္ဝန္းအထက္မ်က္စိ၏အျဖဴေရာင္အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုေပၚ တြင္ အဖု သို႔မဟုတ္ အရည္ၾကည္ဖုကဲ့သို႔အေရေဖာင္းတစ္ခုကိုတီထြင္ထားသည္၊ ၄င္းကို မ်ားေသာအားျဖင့္ အထက္မ်က္ခြံကဖံုးလႊမ္းထားသည္။ အရည္ၾကည္(aqueous humor)သည္အျဖဴသားေနရာ (sclera) တြင္ ျပဳလုပ္ထားေသာ အခ်ပ္ျပားမွတဆင့္စစ္ထုတ္္ၿပီး၊ အရည္ကမ်က္စိပတ္ပတ္လည္ေသြးေၾကာထဲသို႔ စုပ္ယူ မည့္ေနရာအေရေဖာင္းထဲတြင္စုစည္းထားႏိုင္သည္။
မ်က္စိဖိအားသည္ trabeculectomy ျဖစ္ေသာသူ၏ ေလးေယာက္ထဲကသုံးေယာက္အားထိ ေရာက္စြာထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္။ သင္၏ဆရာဝန္နွင့္စစ္ေဆးမႈပံုမွန္လိုက္လံေနရန္လိုအပ္ဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း လူနာအမ်ားစုကမ်က္စဥ္းခတ္ေဆးကိုသုံးရန္မလိုအပ္ေတာ့ပါ။ အကယ္၍စစ္ထုတ္လမ္းေၾကာင္းပိတ္ဆို႔ျခင္း သို႔မဟုတ္ မ်က္စိထဲကစစ္ထုတ္မည့္အရည္မ်ားလြန္းပါကေနာက္ထပ္ခြဲစိတ္မႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္လိုအပ္ပါသည္။
အရည္လမ္းလဲြစစ္ထုတ္ရန္ခြဲစိတ္ကုသျခင္း (Aqueous shunt surgery)
အရည္လြဲျခင္း သို႔မဟုတ္ ေရတိမ္စစ္ထုတ္မႈကိရိယာသည္ ေရေလွာင္ေနရာ (စက္ဝိုင္း သို႔မဟုတ္ ဘဲဥပံုအခ်ပ္ျပား) ႏွင့္ဆက္သြယ္ထားေသာေသးငယ္သည့္ပလပ္စတစ္ျပြန္ သို႔မဟုတ္ အဆို႔ရွင္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါအခ်ပ္သည္ မ်က္ေျမွးလႊာ (သင့္မ်က္ခြံ၏အတြင္းပိုင္းနွင့္သင့္မ်က္စိ၏ အျဖဴေရာင္တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း
ကို ဖံုးေသာပါးလႊာသည့္အေျမွးပါး) ေအာက္မ်က္စိ၏အျပင္ဘက္အေပၚတြင္ထားရွိသည္၊ ျပြန္သည္ အလြန္ ေသးငယ္ေသာျဖတ္ရာမွတဆင့္မ်က္စိထဲသို႔ေနရာခ်ထားၿပီး၊ျပြန္မွတဆင့္အခ်ပ္ျပားထဲသို႔အရည္စီးဆင္းရန္
ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္အရည္သည္ ေသြးေျကာထဲသို႔စုပ္ယူျခင္းခံရသည္။ ေပ်ာက္ကင္းခ်ိန္တြင္ သင္သည္ ေအာက္ဖက္ကိုၾကည့္ၿပီးသင့္မ်က္ခြံမပင့္လွ်င္ ေရေလွာင္ေနရာကို အလြယ္တကူျမင္ႏိုင္ျခင္းမရွိပါ။
ေရတိမ္ေရာဂါကုသမႈမ်ားအေၾကာင္းမွတ္မိရန္အေရးႀကီးေသာအရာမ်ား။ (Important things to remember about glaucoma treatment)
ေရတိမ္ေရာဂါကုသရန္နည္းလမ္းမ်ားစြာရွိသည္။ တခ်ဳိ႕ေသာလူနာမ်ားကေရတိမ္ေဆးဝါးမ်ား သုံးမႈ သို႔မဟုတ္ ေရတိမ္ခြဲစိတ္ကုသျခင္းမွေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးမ်ားကိုခံစားရေနစဉ္တြင္၊ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိး မ်ား၏အႏၱရာယ္မ်ားသည္ ေရတိမ္ေရာဂါျဖစ္ရန္ပိုမုိႀကီးမားေသာ ကုသမႈမရွိဘဲအျမင္အာရုံဆုံးရႈံးေစသည့္ အႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္အတူဟန္ခ်က္အၿမဲတမ္းညီေနေအာင္ထိန္းထားရမည္။
သင္သည္ေရတိမ္ေရာဂါရွိပါက သင္၏အျမင္အာရံုကိုထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရန္ သင္ႏွင့္သင့္ ဆရာဝန္အၾကားခိုင္မာသည့္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ(teamwork) လိုအပ္သည္။ သင့္ဆရာဝန္သည္ ကုသမႈ နည္းလမ္းမ်ားညႊန္ျပသတ္မွတ္နိုင္ေသာ္လည္း၊ သင္သည္သင့္၏ကုသမႈအစီအစဉ္အရ အနီးကပ္လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ရန္အေရးႀကီးသည္။ ညႊန္ျပသတ္မွတ္ထားသကဲ့သို႔ေဆးဝါးမ်ားအသုံးျပဳျခင္းႏွင့္သင္၏အထူးကု ဆရာဝန္အားပုံမွန္စြာေတြ႔ဆုံျပသရန္အေရးႀကီးသည္။
